ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ

Περιγραφή

Η θρησκευτικότητα είναι, φυσική ανάγκη του ανθρώπου -ανάγκη ορμέμφυτη, ενστικτώδης. Ονομάζουμε φυσικές, ορμέμφυτες, ενστικτώδεις τις ανάγκες που δεν τις ελέγχει η λογική και η θέληση. Εμπεριέχονται, ως νομοτελειακές απαιτήσεις, στη λειτουργία της βιολογικής υπόστασης. Η ψυχολογία συνοψίζει σε δύο τις ορμές που καθορίζουν, με χαρακτήρα αναγκαιότητας, την ψυχοσωματική βιοδομή του ανθρώπου: Μιλάει για ορμή αυτοσυντήρησης και για ορμή διαιώνισης. Η θρησκευτικότητα τεκμαίρεται ως έκφανση της ορμής για αυτοσυντήρηση. Ανήκει στα αντανακλαστικά που αναπτύσσει η ανθρώπινη φύση (στις αυτοματικές, ακούσιες ψυχοσωματικές αντιδράσεις) προκειμένου να συντηρηθεί στην επιβίωση. Είναι η θρησκευτικότητα ανάλογη με την πείνα, τη δίψα, τον φόβο για την αρρώστια και την οδύνη, τον τρόμο μπροστά στον θάνατο. Γιατί; Μια πρώτη αιτιολόγηση, οπωσδήποτε σχηματική άλλα όχι αυθαίρετη, λέει: Ο άνθρωπος βλέπει να απειλούν την ύπαρξή του δυνάμεις ή παράγοντες που δεν μπορεί να ελέγξει. Οι δικές του φυσικές δυνάμεις δεν αρκούν για να αποτρέψουν την αρρώστια, την οδύνη, τον θάνατο. Καταφεύγει γι' αυτό σε επινοήματα που του προσφέρουν ελπίδα προστασίας, αυθυποβολή σιγουριάς: Λογαριάζει σαν υπερ-φυσικές τις αιτίες των απειλών που η δική του φύση αδυνατεί να ελέγξει, και επιπλέον τις προσωποποιεί. Δηλαδή τις εντάσσει στο πλέγμα των λογικών σχέσεων που ξέρει να τις χειρίζεται αποτελεσματικά. (απόσπασμα από το κείμενο του βιβλίου)